-
- okudum
- okuyorum
- okumak istiyorum
-
youreads puanı (10.00)
23 ocak 1913... ittihat ve terakki'nin iktidarını pekiştiren babıâli baskını'nın ertesinde, yeni sadrazam, cemal paşa'yı başkentin asayişini sağlaması için istanbul muhafızı olarak görevlendirir.
cemal paşa, 1919'da yazdığı anılarını, "memleketin umumi siyasetinde" doğrudan doğruya etkili olmaya başladığı bu andan itibaren başlatmıştır.
hatıralar imparatorluğu yöneten üç büyük paşanın arasındaki hassas dengelere dair ipuçları sunarken, cemal paşa'nın baş aktörü olduğu pek çok tarihi olayı ilk ağızdan anlatıyor:
fransızlar ve almanlarla ittifak çabaları, nüfus mübadelesi düşüncesinin doğuşu, i. dünya savaşı'na giriş, gazze savunması, arap isyanı, suriye ve filistin'in işgali...
cemal paşa (1872-1922) 1895'te harp akademileri'ni bitirerek orduya katıldı. 1899'da selanik'te, geleceğin talât paşa'sı ile birlikte ittihat ve terakki'nin temellerini attı. meşrutiyet'in ilanında istanbul'a giden ittihat ve terakki heyetine katıldı. 1909'da adana valisi oldu. balkan savaşı'nda cephede görev yaptı. 1913'te kurulan ittihat ve terakki hükümetinde, önce istanbul muhafızı, ardından da nafia (bayındırlık) ve bahriye nazırı oldu. osmanlı-fransız ittifakı için yaptığı girişimler sonuçsuz kaldı. i. dünya savaşı'nda suriye ve filistin'in güvenliğini sağlamak için yörede görevlendirildi. onun komutası altında mısır'ın işgali için düzenlenen kanal harekatları sonuçsuz kaldı. yörenin ingiliz ve fransız işgaline uğraması üzerine görevden alındı. mondros mütarekesi'nin ardından hükümet ve parti arkadaşlarıyla birlikte ülkeden ayrıldı. almanya üzerinden, ingilizlerle mücadelede destek vermek üzere afganistan'a geçti. yöredeki dengelerin değişmesi üzerine tiflis'e gitti. burada anadolu'ya geçmek için çalışırken, 21 temmuz 1922'de iki ermeni komitacının düzenlediği suikastte hayatını kaybetti; erzurum'da karskapısı şehitliği'ne defnedildi.